ot nu toe lijkt het misschien alsof we hier alleen maar op vakantie zijn, maar niets is minder waar. Op door de weekse dagen vertrekken we om 8.00 uur met de boda naar ons project. In de voormiddag gaan we naar het drop-in-center. Het is ongeveer een kwartiertje rijden. Het laatste stuk van de rit gaat over een zandweg die naarmate we bij het eind komen steeds slechter en smaller wordt. Achter een appartementencomplex, met een gigantisch achterstallig onderhoud, ligt achter een muur het drop-in-center. We kruipen door een kleine poort in de poort door en komen op een terrein waarop een nogal vervallen gebouw staat. Het heeft een grote kamer waar naast een lange tafel en bankjes nog een versleten bank in staat en richting de keuken nog een luie stoel (deze wordt meestal door ‘the staff’ gebruikt), de leuk beschilderde muren beginnen hier en daar al wat af te bladderen en het schoolbord kan zeker weer wel een likje verf gebruiken. De keuken is niet erg groot. Er is een wasbak en een smalle tafel met de voorraad borden, bestek en bekers en een luie stoel voor ‘mother of Santos’ (de kokkin Millie). Santos is haar schattige 2-jarige zoontje, die net zo stoer wil zijn als de jongens en dat lukt hem al aardig. Er wordt meestal buiten gekookt, en als het regent in een klein stenen hokje achter het huis. Vanuit de kamer kun je een gang in waar zich een voorraadkamer, een wasruimte, wc voor ‘the staff’ (en vrijwilligers), een klaslokaal en ‘the office’ bevinden. In de wasruimte staan een stapel wasteiltjes die de jongens gebruiken om hun kleren te wassen en om zichzelf te wassen (buiten). In het kantoortje staan 2 bureaus met niets erop en een voorraadkast met allerlei knutselspullen. Ik heb de kast een keer opgeruimd. Daarna was de kast nog maar voor de helft gevuld en de prullenbak puilde uit. Het klaslokaal is een rommelige ruimte. Er staan een 4-tal 3-persoonsbankjes met een tafeltje ervoor. Het schoolbord is bijna niet meer te onderscheiden van de rest van de muur en in de inbouwkast liggen een aantal vellen papier, halfverscheurde schriftjes en wat lege flessen. Achter het gebouw staat een soort van schuurtje dat bewoond wordt door de huurbaas.

Tegelijk met ons komen ook de jongens aan in groepjes of alleen. We worden hartelijk begroet met ‘een boks’, knuffel of big smile en hartelijk ‘goodmorning, auntie/uncle’. Inmiddels kunnen we het al een beetje zien aan hun gezicht als we vragen hoe hun nacht was. Sommigen vertellen er iets over, anderen zwijgen en halen hun schouders op. De jongens kunnen voor de nacht onderdak vinden in een nabij gelegen kerk, maar soms slapen ze ergens buiten in zo’n plastic bouwafvalzak. Als ze een slechte nacht hebben gehad ploffen ze met een aantal op de bank en vallen direct in slaap, wetend dat ze even niet opgejaagd zullen worden. Sommige jongens beginnen met het aanvegen van het (zand)pleintje voor het gebouw, andere dweilen de vloeren en weer andere beginnen gelijk met voetballen. Rond 9.00 uur zijn er ongeveer 25 jongens aangekomen en wordt er begonnen met het bidden. Er wordt gezongen, gebeden en voorgelezen uit de bijbel. Uncle Eric (teacher) wil nog wel eens een verhaal uit zijn eigen kindertijd vertellen en kan dat op zo’n grappige manier dat de jongens dubbel liggen. Gelukkig doet hij dit soms in het Engels, zodat wij het ook kunnen volgen, maar anders zijn zijn mimiek en bijgeluidjes zo grappig dat we daar al om moeten lachen. Dan is het tijd voor het ontbijt: (mierzoete) thee met een mandazi (soort oliebol) of een droge boterham. Soms hebben een aantal jongens wat te snacken bij en dat wordt onderling nog gedeeld. Na het ontbijt is het tijd voor les. De jongens die wat Engels kennen gaan naar het klaslokaal en daar geven wij (de vrijwilligers) een lesje Engels en rekenen. De andere jongens blijven in de kamer en krijgen les van uncle Philip (een social worker) of uncle Eric. Na een uurtje zijn de meesten hier wel klaar mee, letterlijk en figuurlijk. Het is dan tijd voor leuke dingen. Ze gaan voetballen, kaarten (een spelletje dat lijkt op pesten), spelen vier-op-een-rij of gaan tekenen en kleuren. Het laatste is meer mijn ding. Ik neem af en toe wat te knutselen mee en dan wordt er fanatiek geknutseld door de creatievelingen. Andere keren zitten we gewoon te kleuren en wat te kletsen. Dan hoor je wat meer over hun achtergrond en hoe ze op straat terecht zijn gekomen. Het heeft vaak te maken met ouders die gescheiden zijn. Vader krijgt een nieuwe vriendin en kijkt niet meer om naar zijn kinderen, terwijl hun moeder of niet meer voor ze kan zorgen of te veel weg is om werk te zoeken. Of jonge moeders die gewoon niet voor hun kinderen willen zorgen. Ze belanden op straat en gaan niet meer terug naar huis. Of ze vertellen over wat ze die nacht hebben gedaan of hebben beleefd. Ze hebben wat eten of geld verdiend met kleine klusjes of getuigen geweest van diefstal of overvallen. Een jongen vertelde over een schietpartij, waarbij een vrouw werd doodgeschoten door de politie omdat ze drank had gestolen. Soms worden ze opgepakt door de politie en in de cel gegooid, omdat de straten ‘schoon gemaakt’ moeten worden. Vanuit het project worden ze dan opgehaald (als ze dit tenminste te weten komen), anders blijven ze gewoon in de gevangenis. Vanuit de regering denken ze dat dit de beste manier is om het probleem van de straatkinderen op te lossen. De instanties zoals Agape worden in veel opzichten tegengewerkt. Ook in een gesprek met uncle Philip heb ik vreselijke dingen gehoord die ik hier niet zo maar even kan beschrijven. Vanaf een uur of 12.00 gaan de jongens zichzelf wassen en soms ook hun kleren. De meeste kleding die ze hebben is tot op de naad versleten, maar bij gebrek aan beter is het beter iets dan niets. Soms komen ze ’s morgens aan met een nieuwe broek of shirt en dan vragen we maar niet waar het vandaan komt. Om 13.00 uur is het tijd voor de lunch. Ze krijgen een bord met posho (een dikke maispap die als een steen in je maag valt) overgoten met bruine bonen en ‘soup’ (bouillon van allerlei kruiden). Je snapt niet waar ze het laten, want sommige hebben een flinke berg op hun bord liggen. In het begin was het de bedoeling dat de jongens na het eten weer de straat opgingen, maar omdat er in het boyshome op het moment nog maar weinig jongens zijn en we met 4 vrijwilligers zijn, blijft het drop-in langer open en mogen ze na het eten dus nog een uurtje of anderhalf blijven. 2 van ons blijven en de andere 2 gaan naar het boyshome. Het blijft vervelend om de jongens te zien vertrekken niet wetend waar en hoe ze de nacht zullen doorbrengen. Elke morgen zijn we weer opgelucht als we de bekende koppies zien binnenkomen.

In het begin gingen we dus elke middag vanuit het drop-in-center naar het boyshome. Dit is de plek waar de jongens van het drop-in naar toe kunnen als ze met grote regelmaat naar het drop-in-center komen en uit hun gedrag blijkt dat ze er klaar voor zijn om weer terug te gaan naar hun familie en naar school willen. Ze worden dan voor een bepaalde tijd opgenomen in het boyshome. Er worden ongeveer 15 jongens per keer opgenomen. Ze verblijven er dag en nacht. Het ligt in een hele andere wijk. Om er te komen gaan we ongeveer weer 20 minuten met de boda. Het terrein is een stuk kleiner, maar het gebouw is een stuk ruimer en beter onderhouden. Hier is ook het kantoor van Agape in gevestigd. De jongens die hier komen[L1] [L2] verblijven er ongeveer 3 maanden. In die tijd krijgen ze volledig onderwijs en worden ze een soort van heropgevoed. Ze leren samen te leven en er wordt weer structuur en regelmaat in hun leven gebracht. In die tijd wordt er gezocht naar de ouders of naaste familie. Het is de bedoeling dat de jongens weer in een ‘goede’ familiesituatie terechtkomen en gemotiveerd worden om naar school te blijven gaan. Op het moment dat wij kwamen waren al een aantal jongens naar huis. Na ongeveer 2 weken waren er nog maar 5 jongens in het boyshome. Voor 4 vrijwilligers was dit wel te weinig. Daarom werd er besloten om het drop-in-center langer open te houden en wij ons in de middagen verdeelde over de twee locaties. Dat werkte een stuk beter, alhoewel de jongens van de drop-in er wel aan moesten wennen dat ze langer konden blijven. Het verschil tussen de jongens in het drop-in en het boyshome is groot. Het is duidelijk wat een ‘gezins’leven een kind kan doen veranderen. Het is niet voor te stellen dat de jongens van het boyshome een paar maanden eerder dezelfde ‘schoffies’ waren als de jongens die we nu in drop-in zien. Het is de bedoeling dat de jongens die nu nog in het boyshome zijn binnenkort vertrekken, zodat in de week van 4 februari de nieuwe jongens kunnen worden geplaatst. Dat zou fijn zijn, want dan weten we nog net voor welke jongens er een nieuwe kans op een beter leven gegeven kan worden. Maar zoals zoveel dingen hier ben ik bang dat het wel eens een paar weken later kan gaan worden. De mensen die voor Agape werken zijn ‘locals’ en erg begaan met het lot van de kinderen. Zij zullen er dan ook zeker alles aan doen om er voor te zorgen dat de wisseling zo snel en goed mogelijk zal plaatsvinden. We hebben al wel een paar jongens in gedachten die er voor in aanmerking zouden kunnen komen. Ben benieuwd of ze overeenkomen….

Vorige week werd er voor de eerste keer een terugkomdag georganiseerd voor de jongens die weer thuis zijn gaan wonen. Jongens die van ver moesten komen kwamen op zondag aan en bleven in het boyshome overnachten. We begonnen op maandagochtend met het inschrijven en plakken van naamkaartjes. Het programma zou om 9.00 beginnen, maar vanwege de grote opkomst en gebrek aan materiaal bij het inschrijven liep het al ruim een half uur uit. Na het gebed en ontbijt (beker porridge met een soort donut) begon het lange zitten en luisteren naar toespraken van een paar genodigde. Gelukkig vertelde meester Eric tussendoor nog een leuk verhaal, wat de boel een beetje opvrolijkte. De lunch werd buiten klaargezet en wij werden achter de pannen gezet om zo de bordjes te vullen met een lokale lunch (matoke, rijst, cassave, de vers geplukte kip van die morgen en witte kool). Na het eten konden de jongens zich even lekker uitleven op de muziek, lekker dansen met uncle Joep. Het middagprogramma was weer lekker stilzitten en luisteren. Ik heb ondertussen de 2 kokkies geholpen met de afwas. Het was een lopende band werkje: eerste wassen, tweede spoelen, derde spoelen. Na zo’n 70 bordjes, bestek en pannen en geen ververst water zijn je handen zo vet dat je een week geen handcrême nodig hebt. Het middagprogramma eindigde met testamonials van de jongens. Ze vertelden over hun leven voor en na het boyshome. Het mooiste deel van de middag dus. De dag eindigde uiteindelijk 2 uur later dan gepland. De volgende morgen zou het programma nog doorgaan, maar helaas konden we daar niet bij zijn, omdat we zouden gaan verven bij een ander project (zie hierna).

Op een woensdagmiddag zijn we een keer met Eva naar een project geweest, een opvangcentrum voor straatkinderen in het centrum van de stad. Deze opvang is 3 middagen in de week geopend voor de kinderen van 14.00 tot 17.00 uur. Het ligt in een sloppenwijk en om er te komen loop je daar eerst een stuk doorheen. De opvang is in een kerk, maar aan de buitenkant zie je een best wel groot, schamel stenen gebouw met ramen zonder kozijnen en een golfplaten dak. Ik begin de middag met het verzorgen van de wonden (meestal aan de voeten) bij een aantal jongens. Joep en Kars beginnen met het uitdelen van kleren, zodra de jongens zich hebben gewassen. Ze krijgen les van een ex-straatjongen, die inmiddels op een kostschool zit, maar in de vakantieperiode terugkomt om te helpen op de plek waar hij ooit ook als straatjongen kwam. Na een voorstelrondje van ons en de nodige gebeden krijgen de jongens nog een maaltijd. Wij scheppen de posho en bruine bonen met soup op de borden en delen ze rond. Daarna vertrekken ze. De opvang van deze jongens wordt gedaan door 2 jonge Oegandese mannen die erg begaan zijn met deze jongens. Zij hebben een goede opleiding en baan en steken hun geld en energie in de opvang van deze jongens. We zouden graag nog eens langsgaan bij dit project, misschien lukt het nog in de komende week.

Op het project van een paar huisgenootjes moest nog heel veel geschilderd worden voor de vakantie ten einde was. We hebben daarom aangeboden met z’n allen een dag mee te gaan om te schilderen. Het gaat dus om een school gelegen naast een sloppenwijk voor de kinderen uit die sloppenwijk. De school is een aantal jaar geleden opgericht door een Engelsman, die in 2002 voor 5 dagen op vakantie was in Kampala en nooit meer weg is gegaan. Hij kwam toen bij een opvang voor baby’s langs en dat raakte hem zo dat hij besloot om zijn baan op te zeggen en zijn hart te gaan volgen. Hij heeft sindsdien verschillende projecten mee opgezet en nu dus sinds 2014 deze school. Hij wil de kinderen uit de sloppenwijk in een mooie, kleurrijke omgeving de kans geven om school te volgen. De school ziet er dan ook heel mooi uit en is in vrolijke kleuren geschilderd. Met zijn allen hebben we een dag flink aangepakt, maar of het op tijd afkomt is nog de vraag. We kregen de kans om met 2 social workers van de school de sloppenwijk in te gaan. In de zinderende hitte liepen we eerst over een lokale markt. Hier kan ik blijven kijken. Er is werkelijk van alles te koop. Er liggen nu naast de normale spullen vooral ook schoolspullen en kinderkleding, omdat begin februari de zomervakantie voorbij is en de scholen weer gaan beginnen. Naast of onder de kleding liggen zakken houtskool, waardoor de zwarte vegen overal opzitten. Bergen met schoenen, slippers en tassen in alle kleuren en maten. Achter de ‘kraampjes’ komen we in de sloppenwijk. De hutjes, huisjes, krotjes staan langs een riviertje dat stroomt naar Lake Victoria. In het regenseizoen (2x per jaar) overstroomt deze nu smalle stroom en verandert het hele gebied in een moeras. Even voorbij de sloppenwijk is een groot net gespannen over de rivier, zodat de weggespoelde huisraad daarin wordt opgevangen. Soms ook een lijk. We lopen door de smalle weggetjes en springen over de open rioleringen. We proberen om niet te laten zien hoe erg het er stinkt. We mogen in een huisje kijken. Het is te erg om te beschrijven wat we zagen. In een volgepropte ruimte staan 2 2-persoonsbedden, waar 7 personen in moeten slapen. Ze staan op stukken rots, zodat ze er spullen op kunnen leggen als de rivier overstroomt. Een van de kinderen wordt gesponsord en gaat naar de school. We praten even met een vader van 2 gehandicapte kinderen, wiens vrouw is weggelopen, omdat ze niet meer tegen de situatie kon! De kinderen mogen naar de special needs class van de school. Deze is gratis, omdat de kinderen anders een opgesloten bestaan zouden leiden. We lopen verder springend en balancerend door de straatjes en bruggetjes. Mannen, vrouwen en kinderen groeten ons terwijl ze in de deuropening zitten te kletsen met hun overburen 1 meter verderop. We komen weer terug op de lokale markt. Wat een bizarre wandeling was dit. De drukte van de markt verdringt enigszins de shit van de sloppenwijk. We lopen terug naar de school, ruimen de verfspullen op en gaan als grootste contrast van de maand even naar een terras voor een wijntje en een biertje.

Komende week gaan we nog tot en met donderdag naar het drop-in-center en boyshome. Nog even met ze knutselen, voetballen of wat dan ook. Twee jongens zijn helemaal gek van de omvallende dominostenen. Alleen zijn het hier houten blokken van een blokkendoos. Bij toeval liet ik ze zien hoe dit werkte en sindsdien zijn ze heel fanatiek. Na het zien van een filmpje op youtube van Domino D-day zijn ze steeds creatiever in het bouwen van obstakels. Best knap, want ze hebben maar ongeveer 30 blokjes. Donderdag zullen Joep en ik afscheid nemen, maar de andere 2 vrijwilligers blijven nog even. En zo zal het steeds gaan. Nieuwe jongens zullen in het drop-in-center komen en nieuwe vrijwilligers zullen met ze optrekken en samen met ‘the staff’ zich het lot van de jongens aantrekken. Joep en ik hebben een paar mooie weken met ze gehad en we kunnen alleen maar hopen dat ze een eerlijke kans krijgen in de toekomst.